بررسی سطح رفاه خانوارهای شهری و روستایی استان یزد و مقایسه ی آن با کشور ۱۳۸۱-۱۳۹۳

موضوع رفاه در پیشرفت جامعه مؤثر بوده و بر عوامل سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن تأثیر فراوانی دارد و تا جایی که دلیل اهمیت موضوع رفاه خانوارها، برنامه های توسعه ی اقتصادی نیز بر آن تأکید اساسی نموده اند. دیدگاه های متفاوتی در مورد رفاه وجود دارد و هر یک از مکاتب، محققان و اندیشمندان به فراخور زمینه های عقیدتی، ذهنی و محاسباتی خود از ابعاد مختلفی بدان پرداخته اند. به عنوان مثال، لیبرال های کلاسیک که اولین ارائه کنندگان بحث جدی در مورد رفاه به شمار می روند؛ حدود معنایی این مفهوم را محدود به کامیابی و آسایشی می نمایند که افراد در مبادلات بازار به دست می آورند و تولید کالاهای ضروری عامه موجب به وجود آمدن آن می شود. از شاخص های مورد استفاده لیبرال های کلاسیک می توان به شاخص هزینه یا ضریب اِنگِل برای محاسبه ی سطح رفاه اشاره نمود. بر این اساس، ارنست اِنگِل (آماردان آلمانی قرن نوزدهم) به این نتیجه رسید که با افزایش درامد خانوارها، سهم مخارج خوراکی مصرف کنندگان در بودجه ی خانوار کاهش می یابد (قاسمی اردهایی، ۱۳۸۷). ضریب اِنگِل یکی از شاخص هایی است که برای بررسی سطح رفاه خانوارها مورد استفاده قرار می گیرد و از نسبت هزینه های خوراکی به کل هزینه های مصرفی به دست می آید. از این رو، هرچه سهم هزینه های خوراکی کم تر و سهم هزینه های غیر خوراکی از سبد هزینه های خانوار بیش تر باشد، بیانگر وضعیت بهتری است. زیرا بررسی های اقتصادی نشان می دهد که هرچه سطح درامد خانوارها افزایش یابد، سهم هزینه های خوراکی آن ها از سبد مصرفی کاهش می یابد و به سهم هزینه های غیر خوراکی افزوده می گردد. بنا بر این، هر چه ضریب اِنگِل در جامعه ای کم تر باشد، نشان دهنده ی سطح رفاه بالاتر در آن جامعه است (غروی نخجوانی، ۱۳۸۴).